2. Pompa ciepła, co to jest „dolne źródło” i które wybrać?

Wspomnieliśmy już wcześniej, że pompa ciepła jest urządzeniem wykorzystującym energię pierwotną z środowiska naturalnego. Do tego celu można użyć energii ukrytej pod różną postacią. Dolnym źródłem nazywamy miejsce poboru tej energii. Najłatwiejszą do wykorzystania i najpowszechniej dostępną jest energia ukryta w powietrzu.

Pompa ciepła tłocząc ogromne ilości powietrza na wymiennik z gazem o niskiej temperaturze wrzenia powoduje rozpoczęcie zjawiska „pompy ciepła” dającego w efekcie energię grzewczą. Od temperatury powietrza tłoczonego na wymiennik zależy ile ciepła pompa jest w stanie wytworzyć lub inaczej ile razy jest wstanie zwielokrotnić energię włożoną do sprężarki podnoszącej ciśnienie wrzącego gazu. Tu zależnie od producenta i rozwiązania (jest to najdynamiczniej rozwijająca się cześć branży) uzyskamy od 1,5 do 5kW energii grzewczej z 1kW energii elektrycznej. Problem, że pompa ciepła typu powietrze woda wytwarza najmniej energii, wtedy gdy powietrze jest najchłodniejsze, czyli dokładnie wtedy gdy budynek potrzebuje jej najwięcej. Przykładowo pompa typu powietrze woda w temperaturze +12oC ma moc 15kW, w temperaturze +5 oC – 12,5kW, a dla -5 oC jest to tylko9kW. Nie zmienia to faktu, że właściwy dobór tego urządzenia pozwoli uzyskać bardzo korzystne efekty pracy.

Drugim najpowszechniej stosowanym źródłem energii dla pompy ciepła jest ziemia. W praktyce związane jest to z umieszczeniem w ziemi wymiennika zbudowanego z tworzywowej rury wypełnionej mieszankom wody i płynu niezamarzającego potocznie nazywanego solanką. Solanka krąży w glebie odbierając od niej ciepło i przekazując do urządzenia. Źródła wykorzystujące energię gruntu są decydowanie stabilniejsze i bardziej wydajne od powietrza. Niestety ich stosowanie wiążę się ze sporą inwestycją w wykonanie odwiertów lub poziomego kolektora.

Trzecie dostępne rozwiązanie to źródło energii w postaci wody. Z energetycznego punktu widzenia pompy typu woda/woda są najefektywniejsze. Niestety w Polskich warunkach trudności prawne mocno ograniczają stosowanie tego rozwiązania. Operaty wodno-prawne i pozwolenia zazwyczaj spotykają się z odmową jednostek odpowiedzialnych za ochronę środowiska. Wynika to w wielu przypadkach z niewiedzy przedstawicieli administracji, lecz nie mamy na to wpływu. Innym problem jest dostępność wody na działce i zapewnienie jej ciągłej wymiany i regeneracji. W praktyce pompy typu woda/woda stanowią poniżej 1% wszystkich montowanych urządzeń w Polsce.